Tarayıcınız Yaratıcı Ekonomiyi Destekliyor mu?
Mikro ödemeler, yaratıcı ekonominin direklerinden biri olacak. Konu hala gelişmekte olan teknolojiler ve modeller olunca konuşurken gelecek zaman kipini kullanıyoruz. Bugün de içerik üretimine teşvik eden yaratıcı ekonomisi ve blokzincirin birleşiminin aslında kullanılabildiğini gördüm. Bu birleşimin güzel örneklerinden biri Brave Browser ile farkına vardıklarım hakkında bu yazıyı yazmak istedim.
İnternet tarayıcıları gerek mobilde gerek bilgisayarlarda farkına dahi varmadan her gün kullandığımız uygulamalar. Google Chrome, Internet Explorer (RIP 2022), Opera ve Safari etrafımda en sık gördüğüm tarayıcılar. BiLira’da çalışmaya başladıktan sonra arkadaşlarımın bilgisayarında Brave Browser’ı görüp pek sorgulamadan indirdim ve kullanmaya başladım. İlk fark ettiğim özelliği kendiliğinden reklam önleyiciye sahip ve başlangıç sayfasında güzel fotoğraflar veya yine güzel görünen reklamları olmasıydı. Asıl ilgimi çekecek noktayı sonradan fark ettim.
Başlangıç sayfasında BAT ve Brave Wallet’ı etkinleştir seçeneğini gördüm, ancak ilk aşamada ilgilenmedim. Sonrasında Twitter’da gezinirken tweetlerin altında fazladan ama tanıdık bir logo gördüm.
O andan sonra BAT’ın ne olduğunu ve potansiyelini öğrenince, blokzincir teknolojisinin beni asıl heyecanlandırdığı kısımdan emin oldum. Size de bu noktayı açıklamak istiyorum.
BAT, açılımı “Basic Attention Token”, Vikipedia’da:
Ethereum zinciri üstüne kurulmuş, açık kaynak Brave internet tarayıcısının reklam önleyip kendi reklamlarını gösterirken reklam ücretini yayıncı- okuyucu-reklamcı ve tarayıcı arasında paylaşımı için yaratılmış bir kripto paradır.
şeklinde tanımlanmış. Yani normalde tarayıcılar size reklam gösterip bunun üzerinden kendileri para kazanırken Brave, diğer reklamları önleyerek sadece kendi reklam ağını size gösteriyor. Gösterdiği reklamlardan kazandığı parayı da BAT şeklinde sizle paylaşıyor. Brave Cüzdan’ı aktifleştirmenizi istemesi de bu sebepten.
Kazandığınız BAT’ları farklı cüzdanlara gönderip harcayabilirsiniz. Asıl heyecan verici nokta ise BAT’larınızı bahşiş (tip) usulü ile gönderilerini beğendiğiniz kişilere verebilirsiniz. Twitter’da tweet altında gördüğüm “Tip” butonu bu işe yarıyor.
Bahşiş göndermek istediğiniz kişi Brave kullanmayabilir veya Brave Cüzdan sahibi olmayabilir, bu durumda BAT’lar gitmesi gereken adresi bulamıyor ve belirli bir süre sonra size geri dönüyor.
BAT’ın fiyatı sabit değil, stabil olmayan kripto paralar gibi değişkenlik gösteriyor, tokenomics işleyişine göre yukarı ya da aşağı yönlü hareketler yaşanıyor. Değeri Brave ve BAT kullanıcı sayısına, piyasaların genel durumuna ve platformun gidişatına göre de değişecektir.
Bu arada Brave merkeziyetsiz bir uygulama değil, blokzinciri sadece token ve token dağıtımı noktasında kullanıyor. Merkezi ya da merkeziyetsiz olsun, hala uygulamalar kişisel verilerimizi kullanıyor. Web3 uygulamaları için “Verim tamamen bana ait!” reklamlarını görsek de bunu tamamen gerçekleştiren bir uygulamaya rastlamadım. Ancak verinizi kullanırken sizden diğer tarayıcılar göre daha çok şeffaflık sunan ve minik bir gelir elde etmenizi sağlayan Brave’i denemenizi öneririm.
Geliştirilmeye açık yönleri elbette var. Şu an için küçük bir uygulama alanı, örneğin Twitter kullanıcısının Brave kullanmadığına eminim. Token fiyatının değişkenliği sebebiyle bir gelir modeli olarak kullanılması şu anlık çok zor. Ancak yaratıcı-paylaşım ekonomilerini böyle destekleyen bir uygulamaya hayran olmamak elde değil.
Özellikle Türkiye’de böyle uygulamaları yeni yeni görüyoruz, bildiğiniz benzer ve aktif çalışan uygulama örnekleri varsa incelemeyi çok isterim. Bana LinkedIn veya Instagram üzerinden ulaşabilirsiniz.
